Wczoraj na posiedzeniu sejmowej komisji administracji i spraw wewnętrznych (pisaliśmy o tym na naszej stronie) odbyło się pierwsze czytanie senackiego projektu nowelizacji ustawy o policji oraz niektórych innych ustaw. Dokument ten umożliwia przywrócenie do służby tych mundurowych, którzy zostali oczyszczeni z powodu nieprawdziwych oskarżeń.
Prawo po petycji
Powodem zmiany prawa jest petycja złożona w Senacie przez byłego policjanta z Wrocławia, który przez 12 lat walczył w sądach o oczyszczenie z zarzutów postawionych mu na podstawie fałszywych oskarżeń przestępców. Policja po uprawomocnieniu uniewinniającego go wyroku nie przyjęła go ponownie do służby. Powodem odmowy był art. 135r ust. 5 ustawy z 6 kwietnia 1990 r. o Policji (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1782 ze zm.). Zgodnie z nim nie ma możliwości wznowienia postępowania dyscyplinarnego, jeśli od jego uprawomocnienia upłynęło pięć lat. Senatorzy uznali, że ten przepis należy uchylić, by mundurowi, którym udowodnienie swojej niewinności zabrało więcej czasu, również mieli szansę na powrót do służby. Wcześniej na konieczność zmiany przepisów zwrócili uwagę sędziowie Trybunału Konstytucyjnego (wyrok TK z 14 czerwca 2016 r., sygn. akt SK 18/14). Co jednak nie przeszkodziło im uznać art. 135r ust. 5 ustawy o Policji za zgodny z Konstytucją w zakresie, w jakim uniemożliwia wznowienie postępowania dyscyplinarnego po upływie pięciu lat od uprawomocnienia się orzeczenia o wydaleniu ze służby ze względu na przewinienie. I to nawet w sytuacji, gdy funkcjonariusz w postępowaniu karnym dotyczącym tego samego czynu został prawomocnie uniewinniony.
Różne terminy
Pracując nad projektem ustawy wprowadzającym możliwość powrotu do służby, Senat zwrócił uwagę, że obecnie obowiązujące terminy wznowienia postępowania różnią się w zależności od formacji. Funkcjonariusze Policji, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Służby Więziennej, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego i Służby Kontrwywiadu Wojskowego mają na to pięć lat, w Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego obowiązuje okres trzech lat, a w Straży Granicznej – 10. Jak będzie po zmianach?
Projekt proponuje całkowite zniesienie terminowego ograniczenia prawa do złożenia wniosku o wznowienie postępowania dyscyplinarnego w przypadku funkcjonariuszy ABW, AW, CBA, SWW, SKW oraz Służby Więziennej. Jednocześnie ustala ograniczenie dla funkcjonariuszy Policji i Straży Granicznej. Jak czytamy w projekcie: „postępowania dyscyplinarnego nie wznawia się po upływie 10 lat od dnia uprawomocnienia się orzeczenia dyscyplinarnego”.
Zasada ta nie ma zastosowania „do spraw o wznowienie postępowania dyscyplinarnego zakończonego prawomocnym orzeczeniem o wydaleniu ze służby”. – Postępowanie dyscyplinarne nie zawsze skutkuje zwolnieniem ze służby – wyjaśnia senator Łukasz Mikołajczyk.
Całkowite zniesienie ograniczenia terminem zakłada się tylko w przypadku postępowań zakończonych orzeczeniem o wydaleniu ze służby i późniejszym oczyszczeniem z zarzutów na podstawie prawomocnego wyroku sądowego. W ocenia autorów projektu: „takie rozwiązanie nie powinno skutkować nadmierną liczbą wnoszonych wniosków o wznowienie, natomiast zagwarantuje policjantom możliwość dochodzenia sprawiedliwości i rehabilitacji, nawet po wielu latach, w najpoważniejszych sprawach, rzutujących na życie osobiste i zawodowe funkcjonariusza”.
Przywrócenie do służby będzie następować z mocy prawa, z dniem uprawomocnienia się wyroku uchylającego rozkaz personalny dotyczący zwolnienia. Policjant będzie miał obowiązek zgłosić gotowość niezwłocznego jej podjęcia w ciągu siedmiu dni od dnia przywrócenia.
– Zupełnie niezrozumiałe jest zróżnicowanie funkcjonariuszy w zależności od formacji. Przepisy powinny być jednolite dla wszystkich – zauważa Andrzej Szary, wiceprzewodniczący Zarządu Głównego NSZZ Policjantów.Autorzy projektu przekonują, że przygotowane przepisy nie zamykają drogi, by w przyszłości ujednolicić zasady wznowienia postępowania dyscyplinarnego we wszystkich służbach. – Teraz kierowaliśmy się treścią petycji – podkreśla senator Łukasz Mikołajczyk.
Niezależnie od ostatecznego brzmienia przepisu sami zainteresowani z nadzieją podchodzą do proponowanych zmian. – To sprawa honoru. Zostałem zwolniony ze służby na podstawie fałszywych oskarżeń przestępców. I dlatego nie mogę się doczekać przywrócenia – mówi DGP S. J. (dane do wiadomości redakcji).
Nowe przepisy wejdą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
