Przepis o eksmisji na bruk mundurowych na podstawie decyzji administracyjnej jest niezgodny z Konstytucją – orzekł na posiedzeniu 25 października 2017 r. Trybunał Konstytucyjny.
W środowym (25.10.2017') wyroku Trybunał stwierdził, że art. 144 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w zakresie, w jakim odnosi się do egzekucji z nieruchomości lub lokalu (pomieszczenia) służących zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych zobowiązanego, jest niezgodny z art. 30, art. 71 ust. 1 i art. 75 ust. 1 Konstytucji. Zadecydował o tym fakt, iż przepis ten nie zawiera regulacji gwarantujących minimalną ochronę przed bezdomnością osobom, które nie są w stanie we własnym zakresie zaspokoić swoich potrzeb mieszkaniowych.
Przypomnijmy, iż sprawę zainicjował wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich. Jego zdaniem art. 144 ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji jest niezgodny z konstytucją w zakresie, w jakim uprawnia egzekutora, prowadzącego egzekucję z nieruchomości lub lokalu (pomieszczenia) służących zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych zobowiązanego, do usunięcia zobowiązanego i jego domowników w sytuacji, gdy zobowiązanemu nie wskazano lokalu, do którego ma nastąpić przekwaterowanie, a zobowiązany nie jest w stanie we własnym zakresie zaspokoić swoich potrzeb mieszkaniowych. Zaskarżony przepis jest stosowany w przypadkach, gdy obowiązek opróżnienia mieszkania dotyczy obecnych i byłych funkcjonariuszy tzw. służb mundurowych (Policji, Służby Więziennej, Państwowej Straży Pożarnej, ABW, BOR), a także w stosunku do osób zajmujących nieruchomość podlegającą wywłaszczeniu na podstawie przepisów tzw. specustaw, np. pod budowę drogi.
Problem wyłonił się na tle skarg od policjantów, emerytów i rencistów policyjnych oraz od innych osób zajmujących lokale mieszkalne pozostające w dyspozycji organów Policji, którzy w listach kierowanych do Rzecznika wyrażali obawę, iż opróżnienie zajmowanych przez nich mieszkań zostanie przeprowadzone „na bruk" tj. bez zapewnienia im jakiegokolwiek schronienia, nawet w tych przypadkach, gdy obowiązek opróżnienia lokalu dotyczy osób nie pełnosprawnych, małoletnich, kobiet w ciąży, a więc również tych osób, które w sposób szczególny powinny być chronione przed bezdomnością. Obowiązek opróżnienia lokalu służbowego najczęściej związany jest z faktem zajmowania go bez tytułu prawnego przez os oby, które pozostały w tym mieszkaniu po śmierci funkcjonariusza (emeryta lub rencisty) lub po zrzeczeniu się przez niego tytułu prawnego do lokalu, jak również z występowaniem zaległości w opłatach czynszowych.
Sygn. akt K 27/15
