Federacja Związków Zawodowych Służb Mundurowych zwróciła się do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z wnioskiem o interwencję w sprawie nielegalnego wspierania „Solidarności”, która przy pomocy przełożonych chce wejść do służb mundurowych.
29 listopada 2019 r. Federacja Związków Zawodowych Służb Mundurowych, wyrażając sprzeciw wobec ingerowania przez niektórych przełożonych służbowych w niezależność i samorządność związków zawodowych, skierowała wniosek do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji prosząc Go o podjęcie działań zapobiegających angażowaniu się niektórych przełożonych służbowych w tworzenie struktur „Solidarności” na terenie podległych sobie jednostek.
Treść uzasadnienia:
Federacja Związków Zawodowych Służb Mundurowych otrzymała od reprezentowanych przez siebie funkcjonariuszy informacje oraz dokumenty świadczące o zaangażowaniu niektórych przełożonych w rozpowszechnianie drogą służbową materiałów informacyjnych zachęcających do członkostwa w NSZZ „Solidarność”. Biorąc pod uwagę hierarchiczność, jaka obowiązuje w relacjach pomiędzy przełożonymi i podwładnymi we wszystkich nadzorowanych przez Pana Ministra formacjach, rozpowszechnianie materiałów propagandowych przygotowanych przez NSZZ „Solidarność” należy uznać za przejaw bezprawnej ingerencji przedstawicieli organów państwa w suwerenną działalność związków zawodowych. Podejmowanie przez stronę służbową działań mających na celu zachęcenie funkcjonariuszy do wstępowania do konkretnego Związku Zawodowego może stanowić przejaw dyskryminacji lub nierównego traktowania z powodu przynależności do związku zawodowego lub pozostawania poza nim.
Nie można zapominać, że zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 263.), związek zawodowy jest dobrowolną i samorządną organizacją ludzi pracy, powołaną do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych. Związek zawodowy jest niezależny w swojej działalności statutowej od pracodawców, administracji państwowej i samorządu terytorialnego oraz od innych organizacji. Organy państwowe, samorządu terytorialnego i pracodawcy obowiązani są traktować jednakowo wszystkie związki zawodowe.
W ocenie Federacji Związków Zawodowych Służb Mundurowych udział przełożonych służbowych w rekrutacji członków do konkretnej organizacji związkowej stanowi zagrożenie dla niezależności i samorządności związku zawodowego, negatywnie wpływa na swobodę w podejmowaniu decyzji o członkostwie w związku oraz narusza ustawowy zakaz ingerencji strony służbowej w sprawy związkowe. Niezależność i samorządność działalności związkowej wymaga zatem powściągliwości ze strony służbowej i niepodejmowania działań zarówno faworyzujących, jak i dyskryminujących wobec wszystkich związków zawodowych. W ocenie Federacji, za niedopuszczalne należy zatem uznać zarówno utrudnianie prowadzenia działalności związkowej, jak i zachęcanie do aktywności związkowej w ramach konkretnego związku zawodowego, z czym mamy aktualnie do czynienia. Tego rodzaju aktywność przełożonych, będących w rozumieniu ustawy pracodawcami dla tysięcy funkcjonariuszy i pracowników cywilnych Policji i Straży Granicznej jest sprzeczna z duchem i celem przyjętych rozwiązań prawnych, zakazujących tym osobom aktywności związkowej. Wykorzystanie aparatu Policji i Straży Granicznej do agitacji związkowej w ramach działalności konkretnego związku zawodowego, w powiązaniu z zależnością i podległością służbową stanowi o uprzywilejowaniu stanowiska czy działań jednego, konkretnego związku zawodowego.
Udzielenie przez stronę służbową wsparcia działalności jednego związku zawodowego może stanowić naruszenie ustanowionego prawem nakazu zachowania bezstronności i apolityczności podległych Panu służb, w tym zakazu pełnienia funkcji związkowych przez funkcjonariuszy zajmujących stanowiska komendantów, dyrektorów czy naczelników. W tym kontekście afirmowanie przez stronę służbową działań na rzecz konkretnego związku zawodowego stanowi wyraźne zagrożenie dla apolityczności Policji i Straży Granicznej i może być odbierana jako wyraz poparcia dla konkretnej myśli politycznej. Tego rodzaju sugestia, kierowana do związanych stosunkiem służbowym podwładnych, może być jasnym sygnałem preferowanych przez przełożonych postaw i sympatii politycznych.
Zgodnie z art. 5 Konwencji nr 151 Międzynarodowej Organizacji Pracy, organizacje pracowników publicznych będą korzystać z całkowitej niezależności od władz publicznych. Organizacje pracowników publicznych będą korzystać z odpowiedniej ochrony przed wszelkimi aktami ingerencji władz publicznych w zakresie tworzenia tych organizacji, ich działalności lub ich zarządu. Jako akty ingerencji, w rozumieniu niniejszego artykułu, będą w szczególności traktowane kroki mające na celu tworzenie organizacji pracowników publicznych, które pozostawałyby pod wpływem władzy publicznej, lub udzielanie organizacjom pracowników publicznych pomocy finansowej albo popieranie tych organizacji w inny sposób w celu podporządkowania ich kontroli władzy publicznej.
Zgodnie z Konwencją MOP nr 98, organizacje pracowników i pracodawców powinny korzystać z odpowiedniej ochrony przed wszelkimi aktami ingerencji jednych w sprawy drugich bądź bezpośrednio, bądź przez swych przedstawicieli lub członków, jeżeli chodzi o tworzenie tych organizacji, ich działalność i zarządzanie nimi. W szczególności uznane za akty ingerencji w rozumieniu niniejszego artykułu są środki zmierzające do spowodowania utworzenia organizacji pracowników, które by były opanowane przez pracodawcę lub przez organizacje pracodawców, albo do wspierania organizacji pracowników finansowo lub w inny sposób, w celu podporządkowania tych organizacji kontroli pracodawcy lub organizacji pracodawców (vide art. 2).
Ponadto należy wskazać, że członkostwo w związku zawodowym musi być oparte na swobodnej decyzji członka. Organy państwa, w tym w szczególności pracodawcy nie mogą wywierać presji pośredniej lub bezpośredniej na decyzję o wstąpieniu lub wystąpieniu związku zawodowego, w tym na wybór konkretnej organizacji związkowej. Zgodnie z art. 11 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, każdy ma prawo do swobodnego, pokojowego zgromadzenia się oraz do swobodnego stowarzyszania się, włącznie z prawem tworzenia związków zawodowych i przystępowania do nich dla ochrony swoich interesów. Podobny wniosek płynie z analizy przepisów Konstytucji RP, zgodnie z którą Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania związków zawodowych, organizacji społeczno-zawodowych rolników, stowarzyszeń, ruchów obywatelskich, innych dobrowolnych zrzeszeń oraz fundacji (art. 12). Zapewnia się wolność zrzeszania się w związkach zawodowych, organizacjach społeczno-zawodowych rolników oraz w organizacjach pracodawców (art. 59).
Federacja Związków Zawodowych Służb Mundurowych apelując o zaniechanie tego rodzaju praktyk, zwraca się do Pana Ministra o dopilnowanie powyższych standardów. Faworyzowanie jednej organizacji związkowej jest bowiem niedopuszczalne w świetle przepisów ustawy o związkach zawodowych, a zaangażowanie przełożonych w sprawy związkowe niezgodne z przepisami ustaw pragmatycznych, na podstawie których podległe Panu służby funkcjonują.
Przewodniczący Federacji
Związków Zawodowych Służb Mundurowych
/-/ Rafał JANKOWSKI
wniosek w załączniku (PDF)
