Rada Ministrów przyjęła propozycję zmiany wysokości kryteriów dochodowych i kwot świadczeń zawartych w ustawie z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych. Dzięki temu więcej osób będzie miało szanse na zasiłki.
Zasiłek pielęgnacyjny w górę
Od 1 listopada 2018 r. wzrosną niektóre świadczenia rodzinne przysługujące osobom niepełnosprawnym bądź ich opiekunom.
* Zasiłek pielęgnacyjny wyniesie 184,42 zł (wzrost o 31,42 zł). Kolejna podwyżka tego zasiłku - do 215,84 zł, będzie obowiązywać od 1 listopada 2019 r.
* Specjalny zasiłek opiekuńczy będzie wynosił 620 zł (wzrost o 100 zł).
* Zasiłek dla opiekuna wzrośnie do 620 zł (o 100 zł).
Według rządu w przypadku zasiłku pielęgnacyjnego podwyżka będzie dotyczyć ok. 912 tys. osób niepełnosprawnych. W przypadku specjalnego zasiłku opiekuńczego i zasiłku dla opiekuna podwyższenie kwot obejmie ok. 70 tys. osób.
Zasiłek opiekuńczy uzależniony od dochoduPodwyżkę wymusił protest opiekunów osób z niepełnosprawnościami w Sejmie. Żeby dostać zasiłek opiekuńczy, trzeba spełnić wiele warunków. Przede wszystkim podopieczny opiekuna musi mieć orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności albo mieć orzeczoną niepełnosprawność i wymagać stałej lub długotrwałej opieki.
Zasiłek przysługuje osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny (wnuczka nie dostanie zasiłku na niedołężną babcię, jeśli żyją dzieci staruszki), a także małżonkom, jeżeli nie podejmują zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej albo z niej rezygnują.
Wielu opiekunów może też nie dostać zasiłku, jeśli dochód przekracza ustawowe kryterium – 764 zł netto na osobę w rodzinie. Przy wyliczeniach bierze się pod uwagę dochody wszystkich członków rodziny opiekuna, w tym: jego małżonka, rodziców dzieci, opiekuna faktycznego dziecka oraz pozostające na ich utrzymaniu dzieci do ukończenia przez nie 25. roku życia, a także dzieci, które ukończyły 25 lat i legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności (jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy).
Kto nie dostanie zasiłku opiekuńczegoZasiłku opiekuńczego nie otrzymają ci, którzy:
* pobierają rentę, emeryturę, rentę rodzinną, socjalną, zasiłek stały, przedemerytalny, świadczenie przedemerytalne, nauczycielskie świadczenie kompensacyjne,
* pobierają już świadczenie pielęgnacyjne, np. na niepełnosprawne dziecko;
* sami legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
* mają podopiecznego, który znalazł się w rodzinie zastępczej (z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej), rodzinnym domu dziecka albo placówce zapewniającej całodobową opiekę przez więcej niż pięć dni w tygodniu;
* mają podopiecznego, w przypadku którego inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury, zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego, dodatku do zasiłku rodzinnego lub zagranicznego świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką (chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej).
Zasiłek rodzinny a kryterium dochodoweNie zmieni się kryterium dochodowe uprawniające do pobierania zasiłku rodzinnego wraz z dodatkami.
W 2018 r. limit finansowy na osobę w rodzinie nadal będzie wynosił 674 zł. Natomiast kryterium dochodowe uprawniające do zasiłku rodzinnego dla rodziny z dzieckiem niepełnosprawnym to nadal 764 zł.
Nie zmieni się też kryterium dochodowe, uprawniające do jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia dziecka – nadal będzie wynosić 1922 zł.
Jeśli ktoś nie przekroczy kryteriów, może liczyć na zasiłek rodzinny na dziecko:
– 95 zł na dziecko w wieku do 5 lat;
– 124 zł na dziecko w wieku 6-18 lat;
– 135 zł na dziecko w wieku 19-23 lat.
Zasiłek na dziecko powyżej 18. roku życia można pobierać, jeżeli kontynuuje ono naukę lub ma orzeczenie o minimum umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Przy ubieganiu się o zasiłki rodzinne obowiązuje wprowadzona za rządów PO-PSL zasada „złotówka za złotówkę”. Nawet jeśli przekroczymy kryterium dochodowe, możemy liczyć na zasiłek. Będzie proporcjonalnie mniejsze – o kwotę, o którą przekroczymy kryterium dochodowe.
Przykład. W rodzinie Anny i Tadeusza Kowalskich, którzy mają dwójkę dzieci, dochód na jednego członka rodziny wynosi 694 zł. Kryterium dochodowe uprawniające do zasiłku rodzinnego jest przekroczone o 20 zł. Rodzina Kowalskich może się ubiegać o zasiłki, ale będą one o 20 zł mniejsze.
Ile będą wynosić dodatki dla rodzicówJeśli spełniamy kryteria do otrzymywania zasiłku rodzinnego, automatycznie możemy starać się o dodatki.
Od 1 listopada 2018 r. będą wynosić:
* dodatek związany urodzeniem dziecka – 1000 zł,
* dodatek wychowawczy w okresie urlopu wychowawczego – 400 zł; jest wypłacany przez 24 miesiące; jeżeli matka opiekuje się bliźniętami lub większą liczbą dzieci, otrzymuje go przez 36 miesięcy; gdy dziecko ma orzeczoną niepełnosprawność – przez 72 miesiące;
* dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka – 193 zł na jedno dziecko, ale nie więcej niż 386 zł na wszystkie dzieci (w przypadku dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności 273 zł, ale nie więcej niż 546 zł na wszystkie dzieci mające takie orzeczenie);
* dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej – 95 zł; przysługuje na trzecie i na następne dzieci uprawnione do zasiłku rodzinnego;
* dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego: do 5. roku życia – 90 zł, powyżej 5. roku życia do ukończenia 24. roku życia – 110 zł,
* dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego – 100 zł,
* dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania: na pokrycie wydatków związanych z zamieszkaniem w miejscowości, w której znajduje się szkoła – 113 zł, na pokrycie wydatków związanych z dojazdem do miejscowości, w której znajduje się szkoła – 69 zł.
Pomoc społecznaNowe kryteria dochodowe uprawniające do świadczeń z pomocy społecznej zaczną obowiązywać od 1 października 2018 r. Będą wynosić 528 zł dla osoby w rodzinie (obecnie 514 zł, wzrost o 14 zł, czyli o ok. 3 proc) i 701 zł dla osoby samotnie gospodarującej (obecnie 634 zł, wzrost o 67 zł, czyli o ok. 11 proc.). Rząd wziął pod uwagę wyniki badań progu interwencji socjalnej przeprowadzonych w 2018 r. przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych. Zgodnie z przepisami ustawy o pomocy społecznej weryfikacja kryteriów dochodowych odbywa się co 3 lata – ostatnia została przeprowadzona w 2015 r., dlatego w 2018 r. przypada kolejna.
Co dostaniemy z opieki społecznejPomoc może mieć formę pieniężną (zasiłki) i niepieniężną (posiłki i produkty żywnościowe, odzież, opał, usługi opiekuńcze, zapewnienie schronienia, mieszkania chronione, terapia, praca, składki na ubezpieczenie społeczne). Jeśli nasz dochód nie przekracza kryterium uprawniającego do świadczeń z pomocy społecznej, możemy otrzymać pieniądze:
– Zasiłek stały – minimalnie 30 zł, a maksymalnie 604 zł miesięcznie (po zmianach od 1 października maksymalny zasiłek zwiększy się do 671 zł) – przysługuje osobom całkowicie niezdolnym do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności. Taki zasiłek to uzupełnienie dochodu do wysokości kryterium dochodowego. Czyli można otrzymać różnicę między naszym dochodem (na osobę w rodzinie) a kryterium dochodowym.
Zasiłek jest przyznawany na okres ważności orzeczenia o niezdolności do pracy lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. W przypadku osób posiadających stałe orzeczenie lub niezdolnych do pracy z powodu wieku zasiłek przyznaje się bezterminowo.
– Zasiłek okresowy – minimalnie 20 zł, a maksymalnie do wysokości kryterium dochodowego.
Wysokość zasiłku okresowego to różnica między kryterium a dochodem rodziny, skoro rząd podnosi kryterium, to dla wielu osób wzrośnie kwota zasiłku.
Taką pomoc dostać można, gdy brakuje nam na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych, zwłaszcza gdy popadniemy w kłopoty, np. z powodu poważnej, długotrwałej choroby, niepełnosprawności, bezrobocia.
– Zasiłek celowy – nie ma minimalnej i maksymalnej wysokości. Wysokość zasiłku zależy od celu, na jaki jest przyznany – można go dostać na konkretny: niezbędne potrzeby życiowe (leki, żywność, leczenie, opał, odzież, a nawet niezbędne przedmioty użytku domowego, drobne remonty, naprawy, a także pokrycie kosztów pogrzebu). Bezdomni czy osoby bez dochodów oraz bez prawa do bezpłatnego leczenia taki zasiłek dostać mogą też na pokrycie części lub całości kosztów świadczeń zdrowotnych.
Zazwyczaj jest przyznawany na jeden miesiąc.
– Specjalny zasiłek celowy – może go dostać osoba samotnie gospodarująca lub rodzina o dochodach przekraczających ustawowe kryterium dochodowe w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Np. w razie choroby, z którą wiążą się duże koszty leczenia.
Kwota zasiłku nie może przekraczać kwoty kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny. Aby dostać pomoc, musimy się zgłosić do ośrodka pomocy społecznej (miejskiego - MOPS, lub gminnego - GOPS) w miejscu zamieszkania.
Musimy współpracować z takim ośrodkiem. Zanim dostaniemy pieniądze, pracownik socjalny z OPS przeprowadzi rodzinny wywiad środowiskowy.
Do ośrodka pomocy społecznej zgłaszamy się także wtedy, gdy potrzebujemy innej pomocy, np. schronienia, posiłku czy niezbędnego ubrania.